DIAGNOZA PROCESÓW INTEGRACJI SENSORYCZNEJ

Diagnoza SI polega na kompleksowych badaniach dziecka wykonanych przez wykwalifikowanego terapeutę SI, którego obowiązuje zachowanie tajemnicy zawodowej. Należy pamiętać, że terapia SI nie jest obojętna dla organizmu dziecka.

Proces diagnostyczny odbywa się na 3 (czasem 4) spotkaniach w zależności od współpracy z dzieckiem oraz poziomu jego koncentracji i samopoczucia.

Diagnoza procesów integracji sensorycznej składa się z kilku części:

1. Wywiad z rodzicami – terapeuta SI zadaje pytania dotyczące przebiegu ciąży, porodu, rozwoju dziecka, przebytych chorób i innych problemów zdrowotnych. Warto aby rodzice przynieśli ze sobą informacje od innych specjalistów zajmujących się dzieckiem np. neurologa, logopedy, psychologa.

2. Kwestionariusze – rodzice zostają poproszeni o wypełnienie szczegółowych kwestionariuszy, które stanowią dopełnienie procesu diagnostycznego

3. Próby kliniczne – dziecko, na prośbę terapeuty wykonuje kilka zadań, które mają na celu wykluczenie lub potwierdzenie występowania u dziecka przetrwałych odruchów, a także sprawdzenie jak wygląda jego napięcie mięśniowe, równowaga, koordynacja, a także praca oczu

4. Testy – wykonuje się je u dziecka od 4 roku życia. Badają one jego koordynację i płynność ruchową ciała, planowanie motoryczne, czucie ciała ( umiejętność zlokalizowania bodźca dotykowego), równowagę oraz pracę rąk. Natomiast w przypadku dzieci poniżej 4 roku życia i tych, wobec których nie można zastosować testów np. z autyzmem, upośledzeniem umysłowym lub nie współpracujących z innych powodów, przeprowadza się badanie przy pomocy prób z obserwacji klinicznej i obserwacji spontanicznej aktywności dziecka na sali terapeutycznej.

5. Podsumowanie diagnozy – jest to rozmowa z rodzicami na temat wyników diagnozy i wniosków z nich płynących. Poszczególne wyniki są objaśniane i omawiane. Rodzice otrzymują pisemną diagnozę, która zawiera dane z wywiadu, dane z kwestionariuszy, wyniki prób klinicznych, wyniki testów oraz wnioski.

Po podsumowaniu diagnozy, terapeuta SI przedstawia rodzicom opracowany, indywidualny program terapii dla ich dziecka.

DIAGNOZA LOGOPEDYCZNA

Celem diagnozy logopedycznej jest ustalenie:

a) które głoski realizowane są nieprawidłowo oraz w jaki sposób,
b) jakie są przyczyny wady wymowy,
c) jaki wpływ ma wada na proces porozumiewania się,
d) jakie są skutki zaburzenia,
e) jaki wpływ ma wada na ogólne funkcjonowanie.

Diagnoza logopedyczna rozpoczyna się wywiadem.
Przeprowadzenie wywiadu jest bardzo ważną częścią diagnozy. Logopeda będzie głównie pytał o przebieg rozwoju psychoruchowego dziecka (np. kiedy dziecko zaczęło siadać, chodzić, kiedy pojawiły się pierwsze zęby), przebieg rozwoju mowy (kiedy dziecko zaczęło mówić, pierwsze wyrazy, pierwsze zdania), sposób karmienia dziecka (piersią czy sztucznie, kiedy zostały wprowadzone pokarmy stałe i jakie, czy dziecko ma problemy z gryzieniem twardych pokarmów, czy ma problemy z połykaniem), częstość chorób dziecka (ważna jest informacja, jak często przechodzi infekcję górnych dróg oddechowych, czy ma nawyk oddychania ustami, czy śpi z otwartymi ustami i chrapie), choroby matki w ciąży, przebieg ciąży i porodu, wady wymowy w rodzinie, czy dziecko było lub jest pod opieką innego specjalisty (jeśli tak, logopeda może poprosić o przedstawienie opinii lekarskiej).
Uzyskane w wywiadzie informacje pomogą logopedzie określić przyczynę wady wymowy i opracować skuteczny plan terapii.

Ważne jest, aby rodzice przed wywiadem przypomnieli sobie informacje, które będą pomocne w przeprowadzeniu pełnej diagnozy.

Kolejnym etapem diagnozy logopedycznej jest badanie mowy.
Logopeda rozpocznie badanie krótką rozmową z dzieckiem. Zapyta o zainteresowania, ulubione książki i zabawki. Celem tej rozmowy jest zbadanie: umiejętności nawiązywania kontaktów przez dziecko, zasobu słownika, umiejętności formułowania gramatycznej wypowiedzi, umiejętności formułowania i wypowiadania własnych myśli.
W celu zbadania artykulacji logopeda użyje specjalistycznych testów. Będzie pokazywał dziecku obrazki i prosił o ich nazywanie. Obrazki w kwestionariuszach są dobrane tak, aby ich nazwy zawierały w sobie odpowiednie głoski we wszystkich pozycjach (na początku wyrazu, w środku i na końcu).

Badanie rozumienia – badanie rozumienia pojedynczych wyrazów, prostych poleceń, złożonych poleceń.

Badanie pisania i czytania. Przeprowadza się je u dzieci w wieku szkolnym, przy czym główny nacisk kładzie się na pisanie ze słuchu, czytanie głośne i czytanie ze zrozumieniem. W badaniu tym chodzi o ustalenie, czy wada wymowy ma wpływ na jakość tych procesów, tzn. czy nieprawidłowa realizacja głosek znajduje odzwierciedlenie w czytaniu i pisaniu.

Kolejnym ważnym etapem diagnozy logopedycznej jest przeprowadzenie badania uzupełniającego – w zależności od rodzaju zaburzenia badanie to może obejmować:
1. badanie stanu i sprawności aparatu artykulacyjnego,
2. badanie funkcji połykowej,
3. badanie funkcji oddechowej,
4. orientacyjne badanie słuchu,
5. badanie słuchu fonematycznego,
6. badanie pamięci słuchowej,
7. badanie kinestezji mowy (czucie ułożenia narządów mowy właściwego poszczególnym głoskom),
8. badanie płynności mowy i prozodii mowy (rytmu, melodii, akcentu),
9. badanie emisji głosu,
10. ocena funkcji głosowej

Bardzo ważnym i nieodłącznym elementem diagnozy logopedycznej jest obserwacja.
Obserwacja dostarcza logopedzie wielu cennych informacji na temat pacjenta, m. in. czy nawiązuje kontakt emocjonalny, czy wypowiada się spontanicznie, czy chętnie współpracuje, czy występują parafunkcje, jakimi gestami się posługuje.